Zerdeçalın etken maddelerini içeren gıda takviyesine zerdeçal ekstraktı denir. Zerdeçalın sağlığa faydaları hakkında bilgi sahibi olan ve bunlardan istifade etmek istediği halde zerdeçalı baharat olarak tüketmeyi istemeyen kişiler bitkinin bir nevi özütü diyebileceğimiz bu ekstraktları satın alarak ve bunları kullanmaktadırlar. Bu noktada insanların cevap aradıkları bazı sorular olmaktadır. Mesela bir çok kişi zerdeçalın faydaları nelerdir, diye sormaktadır ve ilginç tadı ve rengi ile hızla popüleritesi artan bu baharatın neye iyi geldiği sorgulamaktadır. Ötekiler ise biraz daha kuşkucu yaklaşmakta ve zerdeçalın ve zerdeçal ekstraktının arasında ne fark olduğunu ve zerdeçal ekstraktının gerçekten sağlığa olumlu bir etkisinin olup olmadığı sorgulamaktadırlar. Elbette özellikle bu ikinci problem zerdeçalın özütünü satın alıp bundan sağlık umanları ilgilendirmektedir. Aşağıda ilk olarak zerdeçalın neye faydalı olduğu anlatacağız. Ardından zerdeçal ve zerdeçal ekstraktı arasındaki farklardan söz edeceğiz.
Zerdeçal,
Hindistan başta olmak üzere Güney Doğu Asya’da üretilen Curcuma Longa
bitkisinin köklerinden üretilir. Bu kökler aslında taze olarak
tüketilebilmektedir ve görünüşü çok parlak renkli ve yamuk şekilli bir havucu
andırmaktadır. Taze zerdeçal kökü ülkemizde pek bulunmadığı için bu yazıda
ondan çok fazla söz etmeyeceğiz. Zaten taze zerdeçalın faydaları ile
marketlerde kolayca bulabileceğiniz toz zerdeçalın faydaları birbirinden çok da
farklı değildir. Sonuç olarak ikisinin de kimyasal bileşimi birbirine çok
yakındır ve her ikisi de kurkumin bileşiğini içermekte olup faydalarını bu
bileşiğe borçludurlar.
Zerdeçalın en
önemli faydası çok kuvvetli ve tesirli bir antioksidan olmasıdır. Zerdeçalın bu
özelliği ona yaşlanmayı geciktirici ve kanseri önleyici bir nitelik
kazandırmaktadır. Zerdeçalın tadını, aroması ve parlak sarı rengini veren
kurkumin şüphesiz antioksidan olmasının da asıl sebebidir. Ancak bu nokta da
zerdeçalla ilgili bir problem ortaya çıkmaktadır. Kurkumin, bağırsaklardan kana
kolayca geçebilen bir madde değildir. Bu yüzden bütün vücudunuzun zerdeçalın
kanser önleyici etkisini hissetmesi biraz zor olmaktadır ve her ne kadar
zerdeçalın etkisi bütün hücrelerinize ulaşabiliyor olsa da bu etki az
olmaktadır.
Zerdeçalın kilit
öneme sahip bir başka faydası ise beynedir. Zerdeçalın beyni dokularını tahrip
ederek bunama ve ölüme neden olan parkinson ve alzaymır hastalıklarına karşı
umut vaad ettiğini bilim adamları söylemektedir. Bununla birlikte bu faydayı
sağlayacak olan kurkumin kan-beyin bariyerini kolaylıkla geçtiği halde
bağırsaklardan kana geçişi sınırlı olduğu için beyin terapötik seviyelere
ulaşması oldukça zor olmakta ve etkisi ancak koruyucu düzeyde kalmaktadır.
Zerdeçal yerine
zerdeçal ekstraktı kullanmakla zerdeçalın vereceği faydaları aynen tecrübe
edebileceğiniz şüphelidir. Zira, bilim adamları birçok deneyde doğal haldeki
zerdeçal çözeltisinin zerdeçalın etken maddesi kurkumine oranla daha etkili
olduğunu görmüşlerdir. Bir başka deyişle asıl etkiyi yaratan kurkumin değil,
zerdeçalın bileşiminde bulunan birçok maddenin ortak gücüdür. Zerdeçal ektraktı
ise zerdeçalın içinde bulunup etkilerini ortaya çıkardığı düşünülen bir yada
birkaç bileşiği içere nbir gıda takviyesidir. Bu bakımdan zerdeçal ekstraktının
faydalarının zerdeçalın baharat hali ile aynı olacağı garanti değildir.
Sağlığını düşünerek zerdeçala yönelmek iyi bir fikirdir ama tercih edilmesi
gereken baharat zerdeçaldır. Zira, yukarıda açıkladığımızı şekilde zerdeçalın
sağlığa yararının içindeki bir bileşikten ziyade birçok bileşiğin ortak
çalışması sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu mekanizmanın sırrı ise henüz
çözülememiştir ve çözüleceğine dair bir belirti de yoktur. Zerdeçalın sırrını
henüz çözemediğimiz için onu taklid edecek bir gıda takviyesi hazırlamanın
mümkün olduğu söylemek de biraz güç olmaktadır. Bu yüzden en iyi zerdeçalı
baharat olarak tüketmektir.
