Taze zencefili
biliyorsunuzdur. Zaman zaman pazarların baharat bölümünde gördüğünüz o tuhaf
egzotik kök. Toz zencefil de aslında bu kökün kuru halinden başka birşey değil.
Kök olarak pazara sürülecek zencefil ile toz haline getirilecek olanlar daha
tarlada birbirinden ayrılıyor. Kök olarak kalacaklar ekildikten ortalama 6 ay
sonra sökülüyor. Böylece taze kalıyorlar. Kaderinde toza dönüşmek olan
zencefiller ise yaklaşık iki ay daha toprakta kalıp olgunlaşıyor. Toplanan
zencefil kökleri kurutma işlemine giriyor. Kök zencefil sadece bir gün güneşte
kuruyup dağıtıma gönderiliyor. Toz zencefil üretmek için ise olgunlaşmış kökler
yaz ortasında bir hafta boyunca Hindistan güneşinin altında cayır cayır adeta
pişiyor. Bazen devreye bu iş için yapılmış özel fırınlar da giriyor. Sonuçta
adeta taşlaşmış ve sudan eser olmayan zencefil yığınları bir güzel ezilip toz
haline geliyor. Baharat reyonundaki o bej renkli zencefilin hikayesi işte bu.
Toz zencefil gerek kullanımın pratik oluşu gerek de zencefilli kurabiye gibi
birçok lezzetli tarifte yerinin olması açısından bence zencefil tüketmek ve
zencefilin faydalarını tecrübe etmek isteyenlerin ilk tercihi olmalı. Toz
zencefilin kullanımı gerçekten tarçın kadar kolay. Eğer bu şifalı tozu neye
katacağınıza dair aklınıza hiçbir şey gelmiyorsa bir bardak sıcak sütü ısıtın
ve zencefilli süte katın. Zencefilli sütün faydaları, öksürüğü gidermesi,
boğazı rahatlatması ve hastalık sonrasında vücutta oluşan zayıflığı ortadan
kaldırmasıdır.
Toz zencefil hazır olarak bir marketten alınabilir ve size birkaç hafta yetecek
bir paket toz zencefil 2-3 liradan daha çok tutmayacaktır. Hazır toz zencefili
satın almak benim de her zaman tercih ettiğim en pratik yöntem ama mutfak
maceralarını sevenler ve el becerilerini konuşturmak isteyenler için kendi toz
zencefilini üretme seçeneği de bir köşede duruyor. Şimdi evde taze zencefilden
nasıl toz zencefil yapacağınızı anlatacağım ama bir uyarı yapayım. Bu
anlatacaklarımı şahsen hiç uygulamadım ve evde yapacağınız zencefil tozunun
marketten aldığınız gibi kuru ve ince olacağını ve hatta "toz" olacağını
bile garanti edemem. Tavsiyem her zaman zencefili toz olarak satın almak. Şimdi
mutfak maceraperestleri için olan bölüm başlıyor.
İlk olarak taze zencefil kökleri çok çok iyi yıkıyoruz ki toz haline
getirdiğimiz şeyin içinde toz toprak olmasın. Sonra küçük parçalar halinde
kıyıp tercihen güneşte sabahtan akşama birkaç gün üstüste kurutuyorsunuz.
Mevsimlerden kışsa, sıcak bir ilde yaşamıyorsanız yada balkonunuz yeterli güneş
almıyorsa bu adımı zorunlu olarak atlamak durumundasınız. Güneşte kurutmayı
atlamak neticede elde edeceğiniz baharatın daha az otantik olmasına yol açsa da
hala başarı şansınız hala yüksek çünkü zaten Türkiye'de taze zencefil
Hindistan'daki gibi sadece güneşte kurutulabileceğini düşünmemiştik. İkinci
aşamada düşük ısıda bir fırın yada daha iyisi bir gıda kurutucu devreye
giriyor. Bu aşama verebileceğim çok ipucu yok. Zencefili kemik gibi kupkuru
yapmak elinizin altındaki araçların maharetine ve sizin becerinize kalmış. Son
aşama bence en zoru. Kupkuru olmuş zencefili toza dönüştüreceksiniz. Bu işi
doğrayıcıyla yapabildiğini iddia edenler var ama ben bundan tam olarak emin
olamadım. Belki mutfak robotunun o ucunda çok keskin ve küçük bıçaklar olan
başlığı işinizi görebilir. Bir başka seçenek ve benim tavsiye edeceğim yöntem
ise kuru zencefil parçalarını kahve öğütücüye atmak. Kahve öğütücü işinizi
görecektir.
Toz zencefilin faydaları neye
kattığınıza göre biraz farklılık gösterse de asıl olarak zencefil olmasından
kaynaklanan yararları öne çıkıyor. Bu yüzden, zencefilin faydaları nelerdir,
ona bakmak lazım. Zencefil herşeyden önce mide bulantısına çare olarak
kullanılagelmiş bir sindirim sistemi düzenleyicisi. Ayrıca yediklerinizden
aldığınız kaloriyi azaltarak kilo almanın önüne geçiyor. Zencefil bunu yaparken
fazla kalorileri ısıya dönüştürüyor yani vücut ısısını artırıyor. Toz zencefili
kullanmanın en iyi yollarından birisi ballı zencefil hazırlamak. Kaliteli bal
kullanılarak hazırlanan ballı zencefilin faydaları ise soğuk algınlığına iyi
gelmesi ve enfeksiyonları ortadan kaldırması.